Fort XI "Duńkowiczki" to dwuwałowy fort pancerny wybudowany w latach 1881-1887 obok miejscowości Duńkowiczki, na północ od Przemyśla. Modernizowany w latach 1900-1903 i dobrze zachowany do dzisiaj.
W latach 50-tych XIX w. w miejscu fortu wybudowano ziemno-drewniany szaniec tzw. obozu warownego. Szaniec był modernizowany w roku 1878.
W latach 1881-1887 wybudowano nowy fort wg. typowego projektu dwuwałowego fortu artyleryjskiego, takiego samego jak w przypadku fortów X Orzechowce i XIV Hurko. Konstrukcja fortu była ziemno-ceglana. Fort miał narys pięcioboku, z suchą fosą otoczoną murem oporowym, z trzema kaponierami skarpowymi (jedna centralna i dwie barkowe), koszarami szyjowymi i murem przed koszarami. Na stropie koszar umieszczono stanowiska artylerii dalekiej.
W latach 1900-1903 fort został przebudowany i zmodernizowany. Nowe fragmenty umocnień wykonano z betonu i pancerza. Wzmocniono stropy, wybudowano dwa pancerne tradytory na wale koszar oraz dwie baterie artyleryjskie z wysuwanymi wieżami Senkpanzer M.02 (S.P.M.02) przy wale piechoty. Kaponiery w fosie pozostały nadal w formie ceglanej. Zlikwidowano mur Carnota, do koszar dobudowano małą kaponierę.
W trakcie I wojny światowej, w trakcie pierwszego oblężenia twierdzy, fort był silnie ostrzeliwany przez rosyjską artylerię. W trakcie drugiego oblężenia twierdzy, przed poddaniem się, załoga fortu wysadziła w powietrze kaponiery oraz tradytory.
W okresie międzywojennym częściowo rozebrano zniszczone elementy fortu. Wszystkie cztery wysuwane, obrotowe, pancerne wieże zdemontowano i wywieziono do Twierdzy Osowiec na Fort II Zarzeczny oraz do Twierdzy Modlin na Fort XVI Czarnowo oraz na Śląsk.
Po II wojnie światowej fort pełnił funkcje magazynowe oraz mieściła się w nim pieczarkarnia.
Współcześnie staraniem Związku Gmin Fortecznych Twierdzy Przemyśl fort został wyremontowany i oświetlony. Jest to jeden z najlepiej zachowanych obiektów fortyfikacji Twierdzy Przemyśl. Ale przez lata po remoncie nie był w żaden sposób zagospodarowany. Dopiero w roku 2024 rozpoczęto kolejną część remontu i fort ma być zaadaptowany w części na cele muzealno-historyczne, a w części na cele gastronomiczne.
Fort XI Duńkowiczki w Twierdzy Przemyśl, rok 2021
Fort XI Duńkowiczki w Twierdzy Przemyśl, rok 2021
Fort XI Duńkowiczki w Twierdzy Przemyśl, zdjęcia archiwalne głównie z 1915 roku, źródło: fotopolska.eu / aukcje internetowe
Fort XI Duńkowiczki w Twierdzy Przemyśl, zdjęcia archiwalne głównie z 1915 roku, źródło: fotopolska.eu / aukcje internetowe
Opracowano na podstawie: