Powstanie Kościuszkowskie i Noc Listopadowa uświadomiła Rosjanom, że potrzebują skutecznego punktu oparcia na terenie Warszawy i okolic. W obawie przed ponownymi rozruchami i buntami ludności Car postanowił wybudować w Warszawie Cytadelę.
W 1832 roku inż. Dehn zaproponował wybudowanie na placu Saskim dużej, trzypiętrowej działobitni. Projekt nie doczekał się realizacji, ale rozpoczęto budowę drugiego pomysłu Dehna tj. budowę Cytadeli górującej nad miastem w miejscu istniejących już koszar nad wysokim brzegi Wisły.
W latach 1846-1855 Cytadela Warszawska doczekała się pierwszej modernizacji. Istniejącą twierdzę otoczono pierścieniem pięciu fortów.
Teren Polski, czy ówczesne Królestwo Polskie, było w XIX wieku dobrym przyczółkiem dla carskiej Rosji jako miejsce koncentracji przed uderzeniem na Niemcy czy Austrię. Jednocześnie w przypadku ataku Niemiec wojska carskie mogłyby zostać łatwo okrążone. Stąd też Rosjanie tworzyli na linii Wisły i Narwi linię fortyfikacji z centralnym punktem w Warszawie.
3 sierpnia 1915 roku wydany został rozkaz o opuszczeniu Warszawy przez wojska rosyjskie. Wszystkie ważne elementy twierdzy oraz mosty zostały wysadzone w powietrze. Garnizon rosyjski raz na zawsze opuścił stolicę Nadwiślańskiego Kraju.
Cytadela Warszawska, po latach funkcjonowania jako obiekt wojskowy, ostatecznie została przeznaczona na potrzeby muzealne i to nie jednego ale aż czterech muzeów.
Strona tworzona jest w oparciu o źródła umieszczone tutaj:
źródła i bibliografia.