Fort II w Łomży powstawał od 1897 roku, a jego rozbudowę przerwano w 1909 roku. Formalnie nazwę zmieniono na Fort B.

Wielka Wojna

W czasie I wojny światowej, fortyfikacje w rejonie Łomży odegrały znaczną rolę, ale inną niż ta, do której został wybudowane. Początkowo, w 1914 roku, linia rzeczna Narwi, wraz z fortyfikacjami w Łomży i Osowcu, stanowiła naturalną barierę przed wojskami niemieckimi. Rosyjska 2 armia, stacjonująca w okolicach Łomży, wykorzystywała ten teren do prowadzenia działań wojennych. Po przegranej bitwie pod obecnym Szymbarkiem, a ówczesnym Tannenbergiem, Rosjanie wycofali się za linię Narwi. Fortyfikacje nadal pełniły ważną rolę, ale jako osłona dla rosyjskich kontrataków. W lutym 1915 roku wojska niemieckie dotarły w okolice Łomży. W tym samym czasie Rosjanie próbowali kontratakować. Łomżyńskie fortyfikacje nie ogrywały bezpośrednio żadnej roli w tych walkach, ale ich obecność wpływała jednak na strategię obu stron. Dla Rosjan stanowiły zabezpieczenie przed niemieckim natarciem, a dla Niemców stanowiły przeszkodę, którą należało pokonać. W lipcu i sierpniu 1915 roku, po przegranych walkach na Mazurach, Rosjanie opuścili fortyfikacje Łomży bez dalszej walki.

Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920

W 1918 roku, tuż po odzyskaniu niepodległości, Polska znalazła się pod poważnym zagrożeniem ze strony nowego państwa sowieckiego. Latem 1920 roku sowiecka armia szybko zbliżała się do granic Polski, w tym do miasta Łomży. Choć w tamtych czasach fortyfikacje straciły na znaczeniu to jednak twierdza łomżyńska okazała się niezwykle ważna. Słaba sieć dróg powodowała, że stare fortyfikacje, blokujące ważne przeprawy, nadal mogły skutecznie powstrzymywać najeźdźców.

W lipcu 1920 roku sytuacja na froncie północnym była napięta. Sowiecka 4 Armia, wspierana przez kawalerię, nacierała w kierunku Łomży i Ostrołęki. Polskie siły, pod dowództwem generała Roji, broniły tego obszaru, mając za zadanie powstrzymać Sowietów od okrążenia polskich wojsk. Obrońcami Łomży był batalion zapasowy 33 pułku piechoty. Od 28 lipca, przez kilka dni zacięcie odpierał ataki sowieckiej kawalerii i piechoty. Pomimo ciężkich walk, udało im się utrzymać pozycje. 31 lipca rozpoczęło się natarcie na Fort I, które także udało się zatrzymać. Jednakże, z powodu porażek polskich wojsk pod Nowogrodem i Miastkowem, sytuacja Łomży stała się poważna. Polskim oddziałom groziło okrążenie. Dlatego też 2 sierpnia wieczorem, generał Baranowski otrzymał rozkaz wycofania się w kierunku Różana.

Łomża została odzyskana przez polskie wojsko 22 sierpnia 1920 roku, podczas polskiej kontrofensywy.

Okres międzywojenny

Przed wybuchem II wojny światowej stare fortyfikacje zostały przygotowane do obrony. Na wałach fortecznych w Piątnicy wybudowano 12 jednoosobowych, betonowych schronów bojowych dla broni maszynowej. Schrony zostały wkomponowane w wały i połączone ze sobą okopami poprowadzonymi na szczycie walów międzyfortowych oraz wałów na samych fortach.

II wojna światowa

We wrześniu 1939 roku, w obliczu niemieckiej agresji, utworzono Samodzielną Grupę Operacyjną "Narew", której zadaniem była obrona północno-wschodniej granicy Polski wzdłuż rzek Narwi i Biebrzy. W rejonie Łomży i Nowogrodu obronę powierzono 33 pułkowi piechoty oraz 18 pułkowi artylerii. Nowogród, wyposażony w nowoczesne fortyfikacje, stanowił silny punkt oporu. Łomża, broniona przez stare, carskie forty, została wzmocniona dodatkowymi, małymi schronami. Niemiecki atak sił 2 Armii rozpoczął się 7 września 1939 roku. Polskie oddziały, dobrze przygotowane i zajmujące korzystne pozycje na fortyfikacjach w Piątnicy, zdołały skutecznie odeprzeć pierwsze niemieckie natarcie czołgów. 8 września Niemcy wznowili atak, tym razem siłami piechoty wspieranej silnie przez artylerię i lotnictwo. Silny opór polskiej obrony w Łomży zdołał zatrzymać natarcie i zmusił Niemców do okopania się na swoich pozycjach. Niestety, mimo zaciekłego oporu, obrona Nowogrodu została przełamana. W Łomży główny ciężar niemieckiego ataku skupił się na Forcie II. 10 września ten fort, mimo trzykrotnych prób zdobycia, wspieranych przez artylerię i lotnictwo, dzielnie się bronił. Jednakże, straty wśród obrońców były ogromne, sięgając połowy załogi. W nocy z 10 na 11 września, wobec groźby okrążenia po upadku Nowogrodu i Wizny, polskie oddziały otrzymały rozkaz opuszczenia umocnień w Piątnicy i rozpoczęcia odwrotu.

Współcześnie