W XIX wieku Warszawski Okręg Wojskowy był najdalej wysuniętym na zachód rosyjskim okręgiem wojskowym. Jednocześnie Warszawa była drugim po Petersburgu europejskim miastem w imperium rosyjskim. Pod koniec lat 70-tych, po zaostrzeniu się sytuacji politycznej w Europie, Rosja zwróciła na ten obszar baczniejszą uwagę.

Warszawski Okręg Wojskowy swoim obszarem pokrywał się w większości z terenami dawnego Królestwa Polskiego. Była to więc znakomita baza dla operacji wojennych przeciw Niemcom i Austro-Węgrom. W dodatku dzięki naturalnym zaporom i przeszkodom w postaci rzek, bagien i wydm znakomicie nadawał się do obrony.

Rosyjski sztab opracował w 1887 roku plan strategiczny dla europejskiej części Rosji. W planie tym przewidziano obronę Rosji opierając się o system fortyfikacji wzniesionych m.in. na linii Wisły, Narwi i Biebrzy. Wtedy też postanowiono utworzyć ufortyfikowany obszar zawarty w trójkącie twierdz Warszawa - Modlin - Zegrze. Miał on odegrać kluczową rolę w projektowanym systemie obronnym. Poprzez wzbogacenie o nowe fortyfikacje powstał unikalny w skali europejskiej obszar forteczny. Swoimi granicami zamykał ponad 300 km2 terenu, na którym można było przeprowadzić bezpieczną koncentrację wojsk. Jednocześnie w przypadku wojny wroga armia musiała się liczyć z istnieniem tego rejonu i dzięki temu łatwiej było określić obrońcom kierunek ataku.

W październiku 1891 roku powołano sztab Warszawskiego Rejonu Fortecznego. W samym środku tego ufortyfikowanego obszaru znalazła się nowopowstała stacja kolejowa Jabłonna Nowa - zaczątek przyszłego Legionowa. Rejon ten opierał się na trzech twierdzach oraz na naturalnych walorach obronnych okolicy zamkniętych rzekami Wisłą i Narwią. Obronie sprzyjały także bagna Kanału Królewskiego oraz wysokie wydmy i skarpy rejonu Pragi.

W 1891 roku została powołana komisja, która miała za zadanie wybudowanie pierwszych budynków wojskowych w Jabłonnie. W ten sposób gen. Józef Hurko, gubernator w Kraju Nadwiślańskim, zapoczątkował istnienie jednego z największych ośrodków wojskowych jakie istniały w ówczesnej Rosji. W 1896 roku powołano w Jabłonnie magazyn żywnościowy. Z czasem utworzono wokół niego wojskowe gospodarstwo rolne.

W owym czasie gubernatorem Warszawy był Josif Hurko - znienawidzony przez Polaków rusyfikator. Był on jednocześnie gorącym zwolennikiem powstającego rejonu. Dzięki jego staraniom w ekspresowym tempie ruszyła budowa linii fortów łączących Zegrze z Warszawą i zamykających trójkąt twierdz od wschodu. Zaplanowano wzniesienie pięciu fortów. Dwa z nich: Wawer i Kawęczyn, zostały wzniesione w latach 1892-1893 w ramach Twierdzy Warszawa. W 1901 (lub 1898) roku, na podstawie projektu fortu standardowego Wieliczki, rozpoczęto budowę umocnień w Beniaminowie. Prace te trwały aż do rozpoczęcia I Wojny Światowej. Pozostałe dwa forty w Pustelnikach i Maciołkach nigdy nie doczekały się realizacji. Ich budowę zaprzestano na oczyszczeniu przedpola i przygotowaniu dróg fortecznych. Projektowano także wybudowanie dodatkowego fortu w Jabłonnie lecz po drugiej stronie Wisły (dzisiejsze Łomianki). Miał on łączyć Warszawę z Modlinem ale nigdy nie przystąpiono do jego budowy.

W pobliżu Jabłonny powstały inne kompleksy koszarowe: w Zagrobach (obecne Zegrze Południowe), w Białobrzegach, oraz w Nowym Dworze Mazowieckim. Carskie wojska stacjonowały także w wielu okolicznych wsiach gdzie nie budowano stałych koszar a często jedynie letnie obozy ćwiczebne.

Tymczasem w samym środku omawianego obszaru tętnił życiem rosyjski garnizon w Jabłonnie. Tutaj zbiegały się drogi bite (Trakt Kowieński) i żelazne (Kolej Nadwiślańska). Tutaj też miał się mieścić sztab Warszawskiego Rejonu Fortecznego w razie wybuchu wojny... A po odzyskaniu przez Polskę niepodległości narodziło się tutaj miasto Legionowo.