Fort Piłsudskiego powstał w latach 1886-1890 w ramach budowy drugiego, wewnętrznego pierścienia fortów Twierdzy Warszawa. Jego rosyjska nazwa to Fort Cze jak Czerniaków, chociaż my współcześnie inny fort określamy taką nazwą.

Rosyjska nazwa fortu to Cze (форт Литеры Ч), od sąsiadującej od wschodu wsi Czerniaków, chociaż fort w zasadzie mógłby nazywać się Wierzbno albo Królikarnia. Niemiecka transkrypcja nazwy fortu to Tsche. Natomiast w okresie międzywojennym obiektowi nadano nazwę Fort Legionów Dąbrowskiego, która to nazwa często mylona jest z Fortem Legionów (przy Cytadeli) albo z Fortem IX Dąbrowskiego (Czerniaków). Po kilku latach nazwę zmieniono na Fort Piłsudskiego.

Budowę carskich fortyfikacji lewobrzeżnej Warszawy w większości nadzorował estoński oficer płk. inż. Aleksander Pietrowicz Wernander. Wiele fortów budowanych pod jego opieką powstało według koncepcji pochodzących od planu fortu wzorcowego z 1879 roku. Projekt ten zakładał wybudowanie wysokiego fortu - baterii artyleryjskiej z jednym lub dwoma wałami. Tak powstały cztery pozostałe forty wewnętrznego pierścienia, ale Fort Cze jest jednak inny niż reszta umocnień.

Fort Cze ulokowano na przestrzeni między wysoką skarpą wiślaną, a Jeziorkiem Czerniakowskim, na płaskim, podmokłym terenie. Siłą rzeczy fort posiada mokrą i głęboką fosę, a wejście na teren jest możliwe przez most zwodzony, taki sam jak na Forcie Bema. Co ciekawe most powstał dopiero kilka lat po zakończeniu budowy umocnień. Fort od razu włączono w linię wałów międzyfortowych, które w tej części twierdzy także posiadały mokrą fosę. Linia wałów w tej okolicy jest wysunięta bardziej na południe niż pozostała, zachodnia część. Budowniczowie chcieli wykorzystać w ten sposób naturalne walory obronne tego terenu.

Fort Piłsudskiego powstał według tych samych założeń co pozostałe umocnienia wewnętrznej linii fortów. Jest to dzieło ziemno-ceglane, o narysie pięciokąta, w całości otoczone mokrą fosą. Posiada dwa wały oddzielnie dla artylerii i oddzielnie dla piechoty, ale kolejność tych wałów jest odwrotna niż w pozostałych fortach. Jako jedyny fort w Warszawie miał artylerię umieszczoną na niższym, zewnętrznym wale, a piechotę na wyższym, wewnętrznym wale. Na wale artyleryjskim stanowiska bojowe rozdzielone były od siebie trawersami (poprzecznicami), czyli dodatkowymi, poprzecznymi nasypami ziemnymi. Po wałem barkowym powstało kilka ceglanych schronów. Mokra fosa była broniona bezpośrednio z wałów, a fort nie posiadał kaponier. W części szyjowej rolę kaponiery pełniła ziemna działobitnia.

Pod wałem czołowym umieszczono koszary z poterną prowadzącą do przestrzeni międzywałowej. Ale inaczej niż w pozostałych fortach, koszary wybudowano tylko w lewej części czoła, nie powstały i nie były planowane koszary w prawej części czoła. Na terenie fortu wybudowano także jeden magazyn amunicyjny, w prawej części szyi. W porównaniu z innymi dziełami wewnętrznej linii fortów, ten obiekt ma dużo mniejszą kubaturę magazynów i koszar.

Na zapolu fortu powstałą lodownia - ówczesna chłodnia do przechowywania żywności. Jest zachowana do dzisiaj na terenie ogródków działkowych.

W roku 1909 nastąpiła gigantyczna zmiana w koncepcji obrony zachodniej Rosji - Twierdzę Warszawa przeznaczono do likwidacji. Wydany rozkaz wyburzenia umocnień był jednak wykonywany po woli i z dużymi oporami. Wszakże budowa fortyfikacji kosztowała fortunę, więc ciężko było budowniczym zrozumieć taką decyzję. Fort Cze został rozbrojony, a do prac rozbiórkowych przystąpiono w 1913 roku. Wysadzono schrony pod wałem artylerii oraz magazyn amunicyjny. Nie zdemontowano stalowego, zwodzonego mostu, który nadal możemy podziwiać oraz nie wysadzono koszar pod wałem wewnętrznym.

Wielka Wojna

Podczas I wojny światowej wojska niemieckie dotarły do Warszawy na początku sierpnia 1915 roku. Rosjanie opuścili miasto w nocy z 4 na 5 sierpnia i oddali umocnienia w zasadzie bez jednego wystrzału. Zdołali wysadzić mosty na Wiśle i być może fragmenty umocnień. Uciekając z Warszawy na praską stronę Wisły zrabowali miasto, to co dali radę wywieźć bez przygotowania. Zza rzeki jeszcze przez kilka dni ostrzeliwali miasto, podczas gdy za wojskiem uciekali jeszcze rosyjscy cywile. Niemcy zajęli fortyfikacje następnego dnia. Przez okres I wojny światowej Fort Piłsudskiego był używany na cele magazynowe i koszarowe.

Okres międzywojenny

W okresie międzywojennym fort należał do Skarbu Państwa i przekazany był na cele wojskowe. W 1921 roku fort otrzymał imię Legionów Dąbrowskiego i wtedy też uruchomiono tutaj Warsztaty Amunicji Specjalnej. Produkowano z nich m.in. flary, świece dymne, granaty łzawiące, świece arsenowe, pociski dymne i wiele innych. W roku 1924 w Skarżysku-Kamiennej (wtedy jeszcze była to miejscowość Kamienna) otwarto największą w Polsce wytwórnię amunicji - Państwową Fabrykę Amunicji (obecne Mesko) i tam też po kilu latach przeniesiono produkcję z Fortu Cze. W 1928 roku nazwę fortu zmieniono na Fort Piłsudskiego.

Na początku lat 1930. rozpoczęła się parcelacja okolicznego terenu. Na zachód od fortu powstało osiedle przeznaczone głównie dla oficerów i podoficerów lotnictwa. Stąd cześć ulic nawiązuje nazwami do tematyki lotniczej np. ulice Ikara, Obserwatorów oraz Ludwika Idzikowskiego. Ta ostatnia, będąca dawną drogą forteczną, przy której znajduje się Fort Piłsudskiego, upamiętnia polskiego pilota, który zginął podczas próby przelotu nad Atlantykiem w kierunku zachodnim w roku 1928.

Przed wybuchem II wojny światowej fort był wykorzystywany jako magazyn amunicyjny. Fosa dodatkowo została otoczona płotami z drutem kolczastym.

II wojna światowa

We wrześniu 1939 roku fort był broniony przez polską załogę składającą się z kompanii piechoty i szwadronu ułanów. Niemcy zdobyli górującą nad fortem Królikarnię, a następnie 25 września rozpoczęli szturm na Fort Cze. Około południa pluton niemieckich saperów, przy wsparciu artylerii, wysadził część zasieków otaczających fort. Niemcy przedostali się pod koszary, gdzie trafili pod lufy polskich karabinów. Ciężkie walki i szturm trwał aż do godziny 19, a ostatecznie cała polska załoga zginęła od granatów i ognia miotaczy płomieni. Następnego dnia polski szwadron ułanów próbował odbić fort, ale silny, niemiecki ogień zmusił Polaków do wycofania się.

Podczas powstania warszawskiego fort został zajęty przez powstańców, którzy bronili się tutaj do 15 września 1944 roku. Zapewne z tego okresu pochodzą zniszczenia koszar - wybuch bomby zniszczył zewnętrzne ściany trzech kazamat.

Współcześnie

Od zakończenia II wojny światowej, aż do roku 2007 fort był w posiadaniu polskiego wojska. Koszary wykorzystywano na cele magazynowe, a na pozostałej przestrzeni powstały garaże i budynki magazynowe. Ostatecznie całą okolicę opanowały ogródki działkowe dla rodzin wojskowych, łączenie z terenem fortu, wałami i stokami fosy. Umocnienia ziemne zostały mocno zdegradowane. Przez lata był to zamknięty teren służący w zasadzie parkowaniu samochodów wojskowych jak i prywatnych, z jedyną tego typu ochroną w postaci uzbrojonych, wojskowych wartowników.

Fort został wpisany do rejestru zabytków w roku 1973 jako... Fort Mokotów II.

Współcześnie zachowane elementy murowane to koszary z poterną pod wałem piechoty, stalowy most z przyczółkami oraz lodowania na zapolu fortu. Zachowana jest mokra fosa natomiast wały są bardzo mocno zniekształcone przez lata użytkowania i wtórne zabudowy. Esplanada i zapole zajęte są przez rodzinne ogródki działkowe, ulokowane w bardzo atrakcyjnej części miasta, bardzo często zabudowane całorocznymi domami.

Fort po opuszczeniu przez wojsko został wystawiony na sprzedaż przez Agencję Mienia Wojskowego. Obiekt kupił były wojskowy, później odsprzedał go deweloperowi z Hiszpanii, później teren nabył Jak Kulczyk, a ostatecznie trafił w ręce firmy Myoni. Po wielu perypetiach prawnych i zmianach planów, fort został w latach 2016-2018 zabudowany obiektami teoretycznie pensjonatowo-hotelowymi. Podczas przygotowania do budowy prowadzono intensywne prace saperskie i odnaleziono kilkadziesiąt tysięcy sztuk wszelakiej amunicji, bomb i granatów z obu wojen. Plany zagospodarowania co prawda nie zezwalają na zabudowę mieszkaniową w tym miejscu, ale jak widać każde zapisy prawne można obejść. W efekcie na forcie znajdują się dwupiętrowe, luksusowe apartamenty wkomponowane w wał artyleryjski, w wał piechoty oraz wolnostojące w miejscu dawnej prochowni. W sumie wybudowano 21 budynków mających w ok. 100 lokali. Wyremontowano stare koszary w podwalni, przeznaczono je na cele gastronomiczne oraz fitness. Odrestaurowano zabytkowy most. Całość funkcjonuje jako "Fort Cze".

Bogaty i szczegółowy opis fortu można znaleźć w karcie ewidencji zabytku wykonanej przez Piotra Kordka w 2007 roku.